Komt het doordat je teveel eet dat je te dik bent? Of komt het doordat je vecht tegen je onrust, of je angsten ‘weg’ eet?
Ik kwam onderstaand artikel tegen in Psychologie magazine en een deel wil ik graag met je delen. Hier zit een groot stuk winst als je een emo-eter bent.
Lastige gedachten en gevoelens zullen er altijd zijn. Ertegen vechten werkt niet. Wat wél? Therapeut Gijs Jansen vertelt.
Zorgen dat alles precies gaat zoals je voor ogen had. Tot in de puntjes die vakantie, dat feest of het weekend plannen. Doodmoe word je soms van jezelf, als controlezoeker. Het goede nieuws: je kunt leren losser in het leven te staan. Alleen: de moeilijkheden die het leven nu eenmaal óók met zich meebrengt, gaan er niet mee weg. Acceptance and Commitment-therapeut Gijs Jansen loodst je erdoorheen.
Waarom zijn we op zoek naar controle?
Gijs Jansen: ‘Omdat we ons goed willen voelen. Dat is in feite waar controlezoekers mee bezig zijn: vervelende gevoelens en ingewikkelde gedachten buiten de deur houden. Pillen slikken zodat je geen angst voelt in het vliegtuig. Eindeloos positief denken om de stress voor een presentatie te bezweren (“Ik kan dit!” “Blijven lachen!”). Die carrièrestap niet zetten, omdat je bang bent op je bek te gaan.’
Waarom werkt controle zoeken niet?
‘Angstgevoelens en negatieve gedachten kun je wel éven onderdrukken, maar ze komen altijd als een boemerang bij je terug. Om nog meer plaats in te nemen in je hoofd dan ze daarvoor al deden. De maatschappij leert ons dat als je maar hard genoeg je best doet, je vanzelf gelukkig kunt zijn. Zelfs als je ongesteld bent, moet je nog een “happy period” hebben. Hou toch op! Het leven ís soms gewoon even waardeloos. Je bént soms even doodsbang. Als ik sta te spreken voor een groep, is het bij mij ook een houseparty vanbinnen.’
Hoe je kun je beter omgaan met lastige gevoelens en gedachten?
‘Ze er gewoon laten zijn. Dat is best moeilijk, want de natuur heeft ons zo gemaakt dat we reageren met vechten of vluchten. Beer in het vizier? Wegwezen of neerhalen. Dezelfde oerreactie laten we los op twijfels over onze relatie, moeilijkheden op het werk, pijn in de nek, off-days en onzekerheden. Het is heel onnatuurlijk om dan gewoon even stil te staan en een beetje te voelen en te ervaren wat er nu eigenlijk met je gebeurt. Liever zoeken we een oplossing.’
‘Gewoon ervaren’, kun je dat oefenen?
‘Douche eens met yoghurt. Het klinkt misschien raar, maar dat worden deelnemers aan onze ACT-opleiding ook geacht te doen. Het is koud, het ruikt, het voelt raar. Maar als je bereid bent zoiets ongemakkelijks te ervaren, lukt het je ook op andere momenten beter om moeilijke of pijnlijke gevoelens toe te laten. Of het nu angst is, kou, pijn, afkeer of verdriet – ze horen bij het leven. Als je leert bereid te zijn ook de pijn te ervaren, zal je minder lijden onder je gedachten over die pijn.’
Uit Psychologie Magazine nieuwsbrief juli 2018
Herken je dit?
Je psychische toestand heeft erg veel invloed op je eetgedrag.
En dat heeft weer te maken met je oerbrein, die wil geen gedoe, die wil veiligheid. En vet opslaan voor slechtere tijden was 10-duizenden jaren geleden echt veilig, dus dat is dan het hogere doel van je oerbrein. In het heel kort dan hè.
Dus hoe ga jij om met gedoe, met angsten, met onrustige gevoelen?
Als je in staat bent om ze te laten komen, ze te laten zijn, dan zullen ze ook vanzelf weer verdwijnen. Je kan afleiding zoeken, maar dan ben je er bijna alweer teveel mee bezig. Het laten komen, laten zijn en laten gaan principe geeft echte acceptatie. Het leven is nou eenmaal niet altijd zo fantastisch. Mensen krijgen in hun leven te maken met moeilijke, nare, verdrietige, en oneerlijke dingen. Maar wat heeft het voor zin om je daar voortdurend druk over te maken.
Helpt het om iedere dag die chips te eten, word je daar gelukkiger van?
Het antwoord is; Ja. Of eigenlijk ja, maar dat duurt ongeveer een kwartier, hoogstens een half uur. Daarna is dat effect weer weg. En word je moe en loom. En een uurtje later krijg je weer die onrust en ga je weer op zoek naar iets te eten. Enzovoort enzovoort. Dus je angsten, onrust, verdriet, eenzaamheid aankijken, het laten komen, er laten zijn en weer laten gaan is effectiever. Op de langere termijn zeker. Je doet dus eigenlijk niets; je vlucht niet, je valt niet aan, je bevriest ook niet. Je laat het gewoon. Na een tijdje zal je merken dat de koppeling met eten steeds minder vaak ‘op’ zal komen.
Pak je eerst dit mechanisme aan?
Eigenlijk is het belangrijk dit mechanisme aan te pakken als je dit herkend. Daarna echt bewust op je voeding letten met als doel om minder te gaan wegen is dan een project. Met een bewust begin en een gezonde nieuwe levensstijl als eind.